Deze zaak opent niet alleen de deur voor de tenuitvoerlegging van Engelse monetaire vonnissen in China, maar geeft ook aan dat China's nieuwe buitenlandse, oordeelvriendelijke gerechtelijke beleid al in de praktijk is gebracht.
Op 17 maart 2022 heeft het Shanghai Maritime Court, met goedkeuring van het Hooggerechtshof van China (SPC), een uitspraak van het Engelse Hof van Beroep (hierna "het Engelse vonnis") in de zaak Spar Shipping AS v. Grand China Logistics Holding (Group) Co., Ltd. (2018) Hu 72 Xie Wai Ren No.1 ((2018)沪72协外认1号), (hierna "de Shanghai-zaak voor 2022").
Dit is het eerste bekende geval na het nieuwe gerechtelijke beleid van het SPC dat in 2022 werd gepubliceerd. Een sleutel tot de tenuitvoerlegging van Engelse vonnissen is de wederkerige relatie tussen China en Engeland (of het VK, indien in een bredere context), die, onder de de jure wederkerigheidstest (een van de nieuwe drie tests), werd in dit geval bevestigd. Het bewijst ook dat het nieuwe beleid de mogelijkheid van erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse vonnissen in China aanzienlijk zal vergroten.
I. Overzicht van de Shanghai-zaak in 2022. De eiser is Spar Shipping AS en de verweerder is Grand China Logistics Holding (Group) Co., Ltd.
Er ontstond een geschil tussen de eiser en de verweerder met betrekking tot de prestatiegaranties voor drie tijdbevrachtingsovereenkomsten. De eiser heeft een rechtszaak aangespannen bij de Queen's Bench Division Commercial Court.
Op 18 maart 2015 heeft de Engelse Queen's Bench Division Commercial Court uitspraak gedaan in het voordeel van de eis tot schadevergoeding van de eiser. (Zie Spar Shipping AS v Grand China Logistics Holding (Group) Co, Ltd [2015] EWHC 718.)
Nadat tegen de uitspraak in beroep was gegaan, heeft de Engelse Court of Appeal op 7 oktober 2016 uitspraak in tweede aanleg gedaan en de uitspraak in eerste aanleg bekrachtigd. (Zie Grand China Logistics Holding (Group) Co Ltd v Spar Shipping AS [2016] EWCA Civ 982.)
In maart 2018 heeft de eiser bij de rechtbank waar de verweerder was gevestigd, namelijk de Chinese Shanghai Maritime Court, verzocht om erkenning en tenuitvoerlegging van het Engelse vonnis.
Op 17 maart 2022 deed de Shanghai Maritime Court een civielrechtelijke uitspraak over de zaak, waarbij het Engelse vonnis werd erkend.
II. Wat is het kernprobleem van de Shanghai-zaak 2022? De kern van de zaak is of er een wederkerige relatie tot stand is gekomen tussen China en Engeland (of het VK in een bredere context), op het gebied van erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse vonnissen?
Als zo'n wederkerige relatie bestaat, zal er geen inhoudelijke drempel zijn om Engelse vonnissen in China af te dwingen.
Meer in het bijzonder zullen Chinese rechtbanken op grond van de Chinese wet inzake burgerlijke rechtsvordering een buitenlands vonnis erkennen en ten uitvoer leggen onder de volgende voorwaarden:
(1) China heeft een relevant internationaal verdrag of bilaterale overeenkomst gesloten met het land waar het vonnis is gewezen; of
(2) er bestaat een wederkerige relatie tussen China en het land waar het vonnis is gewezen bij gebreke van voornoemd verdrag of bilaterale overeenkomst.
Gezien het feit dat het VK geen relevant internationaal verdrag of bilaterale overeenkomst met China heeft gesloten, blijft de kernvraag of er een wederkerige relatie bestaat tussen het VK en China.
Het is duidelijk dat om deze vraag te beantwoorden, we eerst moeten begrijpen hoe wederkerigheid wordt gedefinieerd door de Chinese wet.
Vóór 2022 is de wederkerigheidstoets in de Chinese rechtspraktijk de facto wederkerigheid, wat betekent dat als een ander land een Chinees vonnis al heeft erkend, Chinese rechtbanken kunnen oordelen dat er een wederkerige relatie bestaat tussen de twee landen, en dat Chinese rechtbanken dienovereenkomstig zullen erkennen het buitenlandse vonnis.
Dus, voldoet het VK aan zo'n norm? Is er een wederzijdse relatie tussen China en het VK?
Voor 2022 is ons antwoord 'Niet zeker', omdat we in eerdere jaren een zaak hebben gezien waarin een Chinese rechtbank weigerde een Engels vonnis te erkennen op basis van het gebrek aan wederkerigheid (zie Russia National Symphony Orchestra, Art Mont Company v. Beijing International Music Festival Society (2004) Er Zhong Min Te Zi No. 928 ((2004)二中民特字第928号)), en recentelijk een andere zaak waarin een Engelse rechtbank verwees naar de erkenning van een Chinees vonnis en relevante bewaring order in Spliethoff's Bevrachtingskantoor Bv v. Bank of China Limited [2015] EWHC 999 (hierna "de zaak Spliethoff"). Het is echter onzeker of de zaak Spliethoff een precedent kan vormen dat de basis vormt voor de wederkerigheid onder de feitelijke wederkerigheidstoets.
III. Hoe reageert Shanghai Maritime Court op de bovengenoemde kernkwestie? De uitspraak van de zaak is nog niet openbaar gemaakt, en dat zou over een paar maanden het geval zijn. In overeenstemming met de informatie die is bekendgemaakt door de advocaat van de eiser, kunnen we de belangrijkste meningen van de rechter echter voorlopig als volgt begrijpen:
- China's wederkerigheidsnorm Het Shanghai Maritime Court oordeelde dat het wederkerigheidsbeginsel waarin de VRC-wet op burgerlijke rechtsvordering voorziet, niet beperkt was tot de mate dat de relevante buitenlandse rechtbank eerst de uitspraken van Chinese rechtbanken in burgerlijke en handelszaken zou moeten erkennen.
(CJO Opmerking: het betekent dat de Shanghai Maritime Court klaar is om de feitelijke wederkerigheidstest die lang door Chinese rechtbanken werd gehouden, teniet te doen.)
De Shanghai Maritime Court verklaarde verder dat wederkerigheid zou worden geacht te bestaan als een Chinees vonnis in burgerlijke of handelszaken zou kunnen worden erkend en ten uitvoer gelegd door de buitenlandse rechtbank.
(CJO Opmerking: het betekent dat de Shanghai Maritime Court een nieuwe wederkerigheidstest heeft verduidelijkt en toegepast - de jure wederkerigheid.)
- De zaak Spliethoff De Shanghai Maritime Court oordeelde dat, hoewel er in de zaak Spliethoff werd gezegd dat het vonnis van de Chinese rechtbank en het bevel tot bewaring ervan werden “erkend”, dit niet moet worden beschouwd als “erkenning” in de context van “erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse rechterlijke uitspraken".
De zaak Spliethoff vormt dan ook geen precedent voor de Engelse rechtbank om de Chinese vonnissen te erkennen en ten uitvoer te leggen.
(CJO Opmerking: het betekent dat de zaak Spliethoff niet voldoet aan de de facto wederkerigheidstest die vóór 2022 algemeen werd toegepast. De Shanghai Maritime Court noemde de zaak om aan te tonen dat het de Engelse uitspraak dit keer niet op basis van de oude de facto wederkerigheidstest erkende, om de nieuwe wederkerigheidstest te benadrukken die het in plaats daarvan heeft aangenomen.)
- Inhoudelijke toetsing De Shanghai Maritime Court oordeelde dat hoewel verweerder betoogde dat het Engelse arrest fouten bevatte in de toepassing van Chinees recht, het een materiële rechten- en plichtsverhouding tussen de partijen inhield, zodat het buiten de reikwijdte van toetsing in gevallen van erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse vonnissen.
De Shanghai Maritime Court verklaarde verder dat zelfs als het een onjuiste toepassing van de wet zou zijn, het geen reden zou zijn voor weigering van erkenning en tenuitvoerlegging, tenzij het de basisprincipes van de Chinese wet, openbare orde en sociale openbare belangen had geschonden. Er was echter geen sprake van een dergelijke situatie waarin de erkenning in dit geval zou moeten worden geweigerd.
(CJO Opmerking: het betekent dat de Shanghai Maritime Court aangeeft dat zij buitenlandse uitspraken niet inhoudelijk zal toetsen.)
IV. De Shanghai-zaak in 2022 past het nieuwe beleid van China toe in 2022 China publiceerde in 2022 een baanbrekend gerechtelijk beleid voor de tenuitvoerlegging van buitenlandse vonnissen, waarmee een nieuw tijdperk voor de inning van vonnissen in China begon.
Het gerechtelijke beleid is de "Conferentiesamenvatting van het Symposium on Foreign-gerelateerde Commercial and Maritime Trials of Courts Nationwide" (hierna "de 2021 Conference Summary"), uitgegeven door de SPC op 31 december 2021.
De 2021 Conference Summary introduceert nieuwe criteria voor het bepalen van wederkerigheid, die de vorige feitelijke wederkerigheidstest vervangt.
De nieuwe criteria voor wederkerigheid omvatten drie tests, namelijk wederkerigheid de jure, wederzijds begrip of consensus, en wederzijdse verbintenis zonder uitzondering, die ook samenvallen met mogelijke reikwijdte van wetgevende, rechterlijke en administratieve takken.
Lees voor meer informatie over de nieuwe wederkerigheidscriteria een eerdere post "Hoe Chinese rechtbanken wederkerigheid bepalen bij de tenuitvoerlegging van buitenlandse vonnissen".
Bij het bepalen van de wederkerigheid tussen China en het VK heeft de rechtbank in de Shanghai-zaak van 2022 een van de drie tests aangenomen - de jure wederkerigheidstest - die voor het eerst voorkomt in het nieuwe beleid van China in 2022.
De casus bewijst dat het nieuwe beleid in 2022 officieel is ingevoerd.