Is het waar dat buitenlandse uitspraken alleen na erkenning door Chinese rechtbanken als bewijsmateriaal kunnen worden beschouwd?
Volgens de Chinese bewijsregels in civiele procedures kunnen Chinese uitspraken als bewijs worden aanvaard, wat betekent dat de bevindingen in een effectief vonnis van een Chinese rechtbank kunnen worden beschouwd als feiten die zijn aangetroffen in een andere civiele procedure, waarvan de authenticiteit niet verder hoeft te worden bewezen, tenzij tegenstrijdig bewijs wordt geleverd in de weerlegging. [1]
De bovengenoemde regels hebben echter geen melding gemaakt van buitenlandse uitspraken. Kunnen buitenlandse uitspraken dus een vergelijkbare rol spelen? Kunnen Chinese rechtbanken de bevindingen in buitenlandse uitspraken als bewijsmateriaal erkennen?
Traditioneel zijn de meeste Chinese rechtbanken van mening dat alleen na erkenning door Chinese rechtbanken, buitenlandse uitspraken als bewijs toelaatbaar kunnen worden. Er zijn echter ook rechtbanken die de feiten die in buitenlandse vonnissen zijn aangetroffen, rechtstreeks als bewijsmateriaal erkennen.
Dr. Li Qingming (李庆明), een geassocieerd onderzoeker bij het Instituut voor Internationaal Recht van de Chinese Academie voor Sociale Wetenschappen, publiceerde een artikel met de titel "Over het gebruik van extraterritoriale burgerlijke uitspraken als bewijs in burgerlijke rechtsvordering in China" (论 域外 民事 判决 作为 我国 民事诉讼中 的 证据), het verzamelen en analyseren van relevante zaken in China, van waaruit we inzicht kunnen krijgen in de praktijk van Chinese rechtbanken. Het artikel is gepubliceerd in "Chinese Review of International Law" (国际法 研究) (nr. 5, 2017).
Volgens een gerechtelijk beleidsdocument van het Supreme People's Court (SPC) in 2004 verzameld door Dr. Li, kunnen Chinese rechtbanken de feiten die in buitenlandse civiele uitspraken zijn gevonden beter niet rechtstreeks erkennen. [2]
In de praktijk zijn sommige rechtbanken echter van mening dat buitenlandse civiele uitspraken geldig zijn en erkennen ze deze rechtstreeks als bewijs. [3]
Andere rechtbanken zijn van mening dat na erkenning door Chinese rechtbanken, buitenlandse burgerlijke uitspraken kunnen worden toegelaten als bewijs in de Chinese civiele rechtszaken. [4] In feite kan een buitenlandse civiele uitspraak na erkenning door Chinese rechtbanken worden beschouwd als een Chinese uitspraak. Daarom is het meer een Chinees dan een buitenlands oordeel dat als bewijs wordt erkend.
De kern van de kwestie ligt hier: waarom erkennen sommige rechtbanken buitenlandse burgerlijke uitspraken die nog niet als bewijs worden erkend?
De rechters van deze zaken zijn van mening dat als de buitenlandse uitspraak niet rechtstreeks als bewijs wordt toegelaten, de betrokken partijen en de rechtbank het bewijs moeten verzamelen, onderzoeken en vinden dat al is gepresenteerd en onderzocht bij de buitenlandse rechtbank, wat onvermijdelijk zal zijn zaken als extraterritoriale procesvoering, extraterritoriale bewijsverzameling en vaststelling van buitenlands recht. Dit zal de werklast van rechters verhogen, de voortgang van de rechtszaken vertragen, de proceskosten van de partijen verhogen en het soms moeilijk maken voor de partijen om hun rechten te bewijzen en verder resulteren in onredelijke uitspraken.
Een soortgelijke regel is uitgevaardigd door de Hoge Volksrechtbank van Guangdong, volgens welke een buitenlandse uitspraak alleen als bewijsmateriaal kan worden gebruikt voordat deze wordt erkend, en de rechtbank de gevonden feiten en beslissingen niet rechtstreeks mag gebruiken. Zoals sommige rechters aangeven, is het feitelijke effect van de regel dat, zolang de partijen geen tegenstrijdig bewijs leveren in het weerwoord, Chinese rechtbanken over het algemeen de feiten zullen erkennen die in buitenlandse vonnissen zijn aangetroffen.
Sommige rechters verzetten zich echter tegen de directe toelating van buitenlandse uitspraken als bewijs, omdat sommige partijen de regel als strategie kunnen gebruiken. Ze zouden eerst een buitenlands vonnis verkrijgen met daarbij gunstige feiten, en vervolgens een rechtszaak aanspannen in China en het buitenlandse vonnis als bewijs presenteren. Dit zal de gerechtelijke soevereiniteit van China schaden als de buitenlandse rechtbank niet bevoegd is naar Chinees recht, maar door de bekentenis van een buitenlands vonnis de fatco (gedeeltelijke) rechtsmacht verwerft over de zaak.
Volgens Dr. Li Qingming kunnen Chinese rechtbanken eerst onderzoeken of de buitenlandse uitspraken de soevereiniteit van China, de rechten van de partijen en de openbare belangen hebben geschaad. Zo nee, dan dient de rechtbank dergelijke buitenlandse uitspraken als bewijs toe te laten.
Evenzo versoepelt het SPC zijn houding in dit opzicht.
In 2016 stemde rechter Zhang Yongjian (张勇健), destijds directeur van de vierde civiele afdeling van de SPC, publiekelijk in met de toelating van buitenlandse vonnissen als bewijsmateriaal. "Als een partij de authenticiteit en het juridische effect van een buitenlandse vonnis of uitspraak kan bewijzen, zal de Chinese rechtbank het feit dat vrijwillig door de andere partij is toegegeven, en het feit dat in het buitenlandse vonnis of de uitspraak staat vermeld, erkennen zonder dat de partij verder bewijs hoeft te overleggen. daarom, totdat tegenstrijdig bewijs wordt geleverd in het weerwoord ”, zei rechter Zhang Yongjian.
Deze rechterlijke opvatting wordt verder bevestigd in de uitspraak van de SPC “(2015) Min Ti No. 150” ((2015) 民 提 字 第 150 号) in de zaak Dayou Xinya v.Li Ying & He Guoshun (大 友 新 亚 与 李璎 、 何国顺 财产 损害 赔偿 纠纷) op 27 juli 2018. [5] De SPC oordeelde dat, hoewel het buitenlandse vonnis (een Japans vonnis) nog moet worden erkend, het voor de Chinese rechtbank mogelijk is om met ander bewijsmateriaal te kampen, geef het toe als bewijs. [6]
Nogmaals, het is opmerkelijk dat het SPC nog geen gerechtelijke regels of beleid daarvoor heeft uitgevaardigd. Gezien de huidige situatie is het waarschijnlijk de meest voorzichtige manier om eerst de Chinese rechtbank om erkenning van het buitenlandse vonnis te verzoeken (indien van toepassing), en vervolgens het buitenlandse vonnis als bewijs voor te leggen aan de Chinese rechtbank.
[1] 《最高人民法院 关于 民事诉讼 证据 的 若干 规定》
[2] 最高人民法院 《涉外 商 事 海事 审判 实务 解答 （一）》 （2004 年 4 月 8 日）。
[3] 中国远洋运输（集团）总公司诉山东省济宁市圣源对外贸易公司提单运输纠纷一案；青岛海事法院（1997）青海法海商初字第381号民事判决书；原告陈某甲诉被告陈某乙离婚后财产纠纷一案，深圳市盐田区人民法院（2013）深盐法民一初字第202号民事判决书；原告陈某与被告张某甲离婚后财产纠纷一案，深圳市宝安区人民法院（2014）深宝法家初字第300号民事判决书；广东发展银行江门分行与香港新中地产有限公司借款相保纠纷上诉案最高人民法院（2001）民四终字第14号民事判决书。
[4] 参见再审申请人中国农业银行股份有限公司南京律邺支行因与被申请人石中琦、石中瑜、一审第三人齐嘉、赵春明案外人执行异议纠纷一案，最高人民法院（2016）最高法民申413号、（2016）最高法民申436号民事栽定书指出：在另案中，齐雨颖向法院提交了美国纽约州纽约郡高级法庭干2009年2月12日作出的索引号为05312576的离婚判决书。根据《中华人民共和国民事诉讼法》第282条的规定，外国判决须经中国法院作出承认裁定后才能在中国产生效力，因齐雨颖据交的美国离婚判决未经中国法院依法定程序予以承认，齐雨颖与石军离婚的事实不应在中国得到确认。
又 参见 北京市 第二 中级 人民法院 （2004） 二 中 民初 字 第 12687 号 民事 判决书。 对 该案 ー ， 黄 进 、 杜焕芳 等 ： 《中国 国际 实践 实践 研究 （2001-2010）》
[5] 大友新亚、李璎财产损害赔偿纠纷一案，最高人民法院(2015)民提字第150号再审审查与审判监督民事判决书, available at http://wenshu.court.gov.cn/website/wenshu/181107ANFZ0BXSK4/index.html?docId=91cd965135ff42b8a8b2a99900aa104e.
[6] 张勇健：《在全国涉外商事海事审判长座谈会上的讲话》（2016年4月7日），载钟健平主编：《中国海事审判（2015）》，广州人民出版社2017年版，第15页。
Omslagfoto door cullen zh (https://unsplash.com/@cullenzh) op Unsplash
Medewerkers: Guodong Du , Meng Yu 余 萌
